-
@ HereTong
2025-04-21 02:26:09เรามาดูกันครับว่า Precision Fermentation ของ Perfect Day เค้าใช้อะไรเป็นกำลังสำคัญในการหมัก ให้ได้สินค้ามูลค่ามหาศาล ท้าวความกันก่อนว่า Perfect Day เป็นบริษัทที่ผลิต เวย์โปรตีนได้ โดยไม่ต้องใช้วัวเลยแม้แต่นิดเดียว ด้วยการใช้จุลินทรีย์
Microflora ฟาร์มวัวยุคใหม่ ที่ไม่มีวัว ถ้าคุณเคยดูสารคดีธรรมชาติ แล้วเห็นภาพป่าดิบเขียวชอุ่มที่แต่ละสิ่งมีชีวิตทำหน้าที่ของมันอย่างกลมกลืนกัน ทั้งแมลงที่บินไปมา เชื้อราที่แอบฝังรากอยู่ใต้ใบไม้ หรือจุลินทรีย์ที่ไม่เห็นด้วยตาเปล่าแต่ทำงานหนักอยู่ใต้ดิน... โลกของ microflora ก็ไม่ต่างอะไรกับ “จักรวาลจิ๋ว” แบบนั้นเลย
Microflora คืออะไร? microflora เป็นศัพท์ที่นักวิทยาศาสตร์ใช้เรียกสิ่งมีชีวิตขนาดจิ๋วที่มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า แต่มีชีวิตจริงๆ แบบครบสูตร คือเจริญเติบโตได้ แบ่งตัวได้ กินได้ เหมือนสิ่งมีชีวิตอื่นๆ เป๊ะๆ มาจาก micro กับ flora
พอพูดถึงคำว่า “flora” บางคนอาจนึกถึงต้นไม้ แต่ในความหมายนี้ มันกว้างกว่านั้นมาก เพราะ “microflora” ไม่ได้จำกัดแค่พืช แต่หมายถึงสิ่งมีชีวิตจิ๋วจากหลากหลายอาณาจักรในธรรมชาติ เช่น ฟังไจ (Fungi) — ไม่ใช่แค่เห็ดที่เรากินกัน แต่รวมถึงเชื้อราจิ๋วที่อยู่ในดินและอากาศ ที่เก่งเรื่องการปล่อยเอนไซม์ย่อยอาหารนอกตัว แล้วดูดสารอาหารเข้าไป แบคทีเรีย (Bacteria) — นักแบ่งตัวมือโปรที่อยู่ในทุกที่ตั้งแต่ดินในสวน ยันในลำไส้เรา โพรทิสต์ (Protists) — กลุ่มที่เหลือๆ ที่ไม่เข้าพวกกับใคร เช่น สาหร่ายบางชนิด หรืออะมีบา
microflora เหล่านี้เหมือนพนักงานจิ๋วที่ทำหน้าที่เฉพาะทาง บางตัวเก่งเรื่องสร้างโปรตีน บางตัวสร้างไขมัน บางตัวสังเคราะห์วิตามินเก่งสุดๆ เลยกลายเป็นขุมพลังที่มนุษย์เริ่มหันมาใช้มากขึ้นเรื่อยๆ
ความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับ microflora ไม่ใช่เรื่องใหม่เลย เราหมักเบียร์ ทำโยเกิร์ต ดองกิมจิ และทำซีอิ๊วจากถั่วเหลืองด้วยกระบวนการที่เรียกว่า “fermentation” หรือ “การหมัก” มานานหลายพันปีแล้ว ซึ่งเป็นการอาศัยพลังของจุลินทรีย์ธรรมชาติให้สร้างรสชาติ วิตามิน หรือย่อยของที่เรากินให้ดูดซึมง่ายขึ้น แต่วันนี้โลกไปไกลกว่านั้นมาก เพราะเราสามารถสอนจุลินทรีย์ให้ผลิต “โปรตีนเฉพาะแบบ” ได้ตามต้องการ กระบวนการนี้เรียกว่า Precision Fermentation หรือ “การหมักแบบแม่นยำ” ฟังดูเหมือนห้องทดลองของ Iron Man เลยเนอะ
Perfect Day ใช้วิธีนี้ในการผลิต เวย์โปรตีน แบบไม่ต้องรีดนมจากวัวเลยสักหยด ด้วยการใช้ “เชื้อราจิ๋ว” ชนิดหนึ่งที่มีชื่อสายวิทยาศาสตร์ว่า Trichoderma
ทำไมต้อง Trichoderma? เจ้า Trichoderma ไม่ใช่เชื้อราหน้าตาน่ากลัวแบบในหนังสยองขวัญ แต่มันคือเชื้อราที่อยู่ในดินมานานกว่า 70 ปีแล้ว และเป็นที่รู้กันในวงการวิทยาศาสตร์ว่า มันเก่งเรื่องการผลิตเอนไซม์ที่ย่อยไม้ ย่อยใบไม้ ย่อยสิ่งมีชีวิตอื่นในธรรมชาติได้อย่างมีประสิทธิภาพ จึงเป็นเหมือน “โรงงานย่อยอาหาร” ชั้นเลิศ
นักวิทยาศาสตร์ของ Perfect Day เห็นแววก็เลยจับมันมา “ฝึกงาน” ใหม่ โดยใช้กระบวนการที่เรียกว่า strain engineering หรือ “การออกแบบสายพันธุ์” พูดง่ายๆ ก็คือ ใส่รหัสพันธุกรรม (เหมือนคำสั่งงาน) เข้าไปให้มันผลิตโปรตีนจากนมได้ เช่น beta-lactoglobulin ซึ่งเป็นโปรตีนตัวหลักของเวย์ในน้ำนมวัว
เมื่อ Trichoderma อ่านคำสั่งนี้ออก มันก็เริ่มเดินเครื่องผลิตโปรตีนตามที่เราสั่ง เหมือนเป็น “วัวในห้องแล็บ” ที่ไม่มีเสียงร้อง ไม่มีปุ๋ยคอก และไม่ต้องเลี้ยงด้วยหญ้า
microflora = วัวจิ๋วยุคใหม่
ลองจินตนาการว่าถ้าในอดีตเราต้องเลี้ยงวัวจริงๆ เพื่อให้ได้โปรตีนจากนม วันนี้เราใช้แค่จุลินทรีย์จิ๋วในถังหมัก แล้วป้อน “อาหาร” ให้มันเป็นน้ำตาลจากพืช (เช่น ข้าวโพด !!! เป็นง่ะ ข้าวโพดอีกแล้ว) มันก็จะเปลี่ยนคาร์โบไฮเดรตเหล่านั้นให้กลายเป็นโปรตีน หรือไขมัน หรือสารที่เราต้องการได้แบบแม่นยำ
microflora ไม่ใช่สัตว์ แต่ก็ทำหน้าที่แทนสัตว์ได้ พวกมันไม่มีสมอง ไม่มีระบบประสาท ไม่รู้สึกเจ็บ ไม่เบื่อ ไม่หิวข้าว ไม่ต้องการวันหยุด แต่มันมี “ความสามารถ” ที่เราสามารถดึงมาใช้ให้เกิดประโยชน์ได้อย่างน่าทึ่ง
ข้อดีของ microflora -เลี้ยงง่าย แค่ให้คาร์บ (จากพืช) ก็พร้อมทำงาน -ไม่ต้องใช้พื้นที่เยอะ ผลิตในถังหมัก ไม่ต้องใช้ทุ่งหญ้ากว้างๆ แบบฟาร์มวัว -ควบคุมคุณภาพได้ ผลิตโปรตีนได้สม่ำเสมอ ปราศจากสารก่อภูมิแพ้หรือยาปฏิชีวนะ -ลดการปล่อยก๊าซเรือนกระจก เพราะไม่ต้องเลี้ยงสัตว์ที่ปล่อยมีเทน
microflora จึงเป็น “เพื่อนร่วมงานที่เล็กที่สุด” แต่ก็อาจจะทรงพลังที่สุดในครัวของอนาคต และแม้เราจะยังยึดมั่นกับ animal-based diet อยู่ แต่ผมคิดว่าเรื่องนี้ก็น่าสนใจในฐานะ เทคโนโลยีที่กำลังท้าทายโลก fiat food อีกแนวทางหนึ่ง เพราะมันไม่ใช่พืชประดิษฐ์ ไม่ใช่แป้ง+สี+กลิ่น+สารพัด additive แต่คือ “การสร้างโปรตีนแท้” ด้วยความรู้ทางวิทยาศาสตร์ ที่เอื้อให้มนุษย์เลิกพึ่งวัวโดยตรง
ไม่แน่ว่าวันหนึ่ง แทนที่จะมีฟาร์มวัวเลี้ยงวัว 500 ตัวเพื่อผลิตเวย์ 1 ตัน เราอาจมีแค่ถังหมัก 1 ถัง ที่เลี้ยงเชื้อรา 500 ล้านตัว แล้วได้เวย์โปรตีนคุณภาพเดียวกัน...โดยไม่ต้องมีเสียง "มอ" เลยสักแอะ
แต่คำถามสำคัญคือ เราจะมีฟาร์มนั้นได้ไหม หรือได้แต่ทำหน้าที่ซื้อนมมารับประทานเท่านั้น
#pirateketo #กูต้องรู้มั๊ย #ม้วนหางสิลูก #siamstr