-
@ Just So Be It
2025-05-13 17:52:51ธรรมะที่ดับทุกข์ได้จริงต้องเป็นวิทยาศาสตร์ ถ้าเป็นปรัชญามันจะได้แต่ ประมาณ คะเน คำนวณ ไม่มีของจริง มีแต่สมมติฐาน
สมมติฐานว่า เราเป็นทุกข์ ว่าเราคงจะเป็นทุกข์ หรือว่าอย่างนี้ต้องเรียกว่า เราเป็นทุกข์ มันมีสมมติฐานอย่างนี้
ถ้าตั้งต้นอย่างนี้แล้วหาทางคำนวณต่อไปว่า คงจะดับมันได้อย่างไร อย่างนั้นเป็นปรัชญาหมดแหละ ไม่เป็นพุทธศาสนา และจะไม่มีประโยชน์อะไรด้วย เอาไปทำเป็นปรัชญาเสีย
ดังนั้น ความทุกข์ของเราต้องไม่ใช่สมมติฐาน ไม่ใช่ที่เรียกว่า hypothesis ไม่ใช่ไอ้อันนั้น มันต้องมี ความทุกข์ที่ปรากฏอยู่กับเรา แผดเผาเราอยู่จริงๆ
ตั้งแต่เราเล็กๆ มา เราไม่ค่อยรู้จักมัน แต่เรารู้สึกได้ว่ามันมี มันเคยมี และมันได้มีเรื่อยๆ มา จนกระทั่งวันนี้ มันมีความทุกข์อยู่จริง ไอ้ความรู้สึกที่เป็นทุกข์อยู่จริงนี่ไม่ใช่สมมติ มันไม่ต้องสมมติ มันสมมติไม่ได้เพราะมันเป็นทุกข์อยู่จริงนี่เอาตัวจริง เอาเข้ามาวางลงแล้ว ก็ดู ดู ดู ไม่ต้องคำนวณ ไม่ต้องคำนวณ ดู ดูด้วยปัญญา ดูด้วยตาสำหรับดู เห็นเหตุมันอย่างนั้น เห็นทางดับมันอย่างนั้น แล้วก็ปฏิบัติดับได้จริง นี่เลยเป็นวิทยาศาสตร์
พุทธทาสภิกขุ
ธรรมะทำไม? #หน้า_๑๕-๑๖
🌿🌼🌿 ๒,๕๐๐ กว่าปีแล้ว นักวิทยาศาสตร์ยังยืนยันว่า พุทธศาสนา สอนอย่างมีหลักการ ที่เป็นจริงที่สุด "...ปัญญาของพระพุทธองค์“ อาตมาเห็นว่าเรื่อง ปัญญา นี้ เราไม่จำเป็นต้องไปเอาของฝรั่ง ซึ่งก็มีดีบ้าง เสียบ้าง แต่จะบอกว่า ระบบต่างๆ ปรัชญาต่างๆ ทั้งหมดของตะวันตก
ขอให้จำไว้ให้ดีว่า เป็นปรัชญาแนวความคิดของ “ปุถุชน” ไม่ใช่ปัญญาที่เกิดขึ้นกับ “พระพุทธเจ้า” คือ “ผู้ที่รู้โลกและชีวิตตามความเป็นจริง”
จะเห็นว่า..ระบบความคิดที่ถือว่าเฉียบแหลมที่สุดของฝรั่ง อย่างเช่น คาร์ลมาร์ค (Larl Marx) ของ ฟรอยด์ (Sigmund Freud) เป็นต้น ไม่กี่สิบปีก็ทิ้งทั้งหมด
แต่ของพระพุทธองค์เกือบทั้ง ๒,๕๐๐ กว่าปี ยังไม่มีนักวิทยาศาสตร์ที่ไหนที่สามารถพิสูจน์ได้ว่า คำสอนของพระพุทธเจ้าผิดพลาดคลาดเคลื่อนไปจากความเป็นจริงแม้แต่ข้อเดียว ๘,๔๐๐๐ พระธรรมขันธ์ มีข้อไหนที่ผิด ? ถ้าเราเทียบกับนักปราชญ์คนอื่น หรือศาสดาคนอื่น จะเห็นความแตกต่างอย่างชัดเจน
ในสมัยโบราณนั้น นักปราชญ์ที่มีชื่อเสียงมากที่สุดของโลกตะวันตกคงจะเป็นอริสโตเติ้ล ที่จริงหลักปรัชญาของอริสโตเติ้ลในระดับศีลธรรมหรือจริยธรรมก็น่าศึกษา เพราะมีบางสิ่งบางอย่าง หลายสิ่งหลายอย่างที่คล้ายกับคำสอนของพระพุทธเจ้า
แต่ถ้าเราอ่านปรัชญาของอริสโตเติ้ลทั้งหมด ก็คงจะเกิดความรู้สึกว่า หลายอย่างที่ว่าไม่ใช่ หรือว่ามีหลายอย่างที่คนปัจจุบันเชื่อไม่ได้(ไม่เข้ากับยุคสมัย) ยกตัวอย่าง ในการเขียนเรื่องหลักการเมือง ปรัชญาการเมือง อริสโตเติ้ลบอกว่า คนที่เกิดในโลกนี้มีสองอย่าง หรือว่าสองประเภท ประเภทหนึ่งคือ เจ้านาย เกิดแล้วพร้อมที่เป็นเจ้านาย อีกประเภทหนึ่งก็คือคนรับใช้ คือมีธรรมชาติอยู่แล้วว่าเกิดแล้วต้องเป็นคนรับใช้ ดังนั้น สังคมของเรามีคนรับใช้ไม่ใช่สิ่งผิดเลย มันเป็นสิ่งที่ถูกต้องอยู่แล้ว เพราะพวกนี้เกิดขึ้นเพื่อเป็นคนรับใช้ของเจ้านายทั้งหลาย **นี่คือความคิดของนักปราชญ์ที่เก่งที่สุดในโลกตะวันตก
อีกคนหนึ่ง เวลาต่อมาหลายร้อยปี คือ เดคาร์ด ซึ่งมีผลต่อสังคมตะวันตกมาก เดคาร์ต ถือว่า สัตว์ทั้งหลายไม่มีความน่าสงสาร ไม่มีความรู้สึก ถ้าสัตว์ร้องก็ไม่มีความหมาย
ตัวอย่างมีมากกว่านี้ แต่ถ้าเปรียบเทียบกับคำสอนของพระพุทธองค์ ในความรู้สึกของอาตมา ไม่มีที่ไหนที่เราจะบอกได้ว่า คำสอนนี้ล้าสมัยแล้ว แต่บางคนก็ยังถืออย่างนั้นอยู่เหมือนกัน (เช่น)ถือว่า คำสอนของพระพุทธเจ้าเกี่ยวกับเรื่องการเวียนว่ายตายเกิด เป็นเรื่องความเชื่อถือของคนในสมัยก่อน..."
🌸🌿 พระอาจารย์ชยสาโร 🌷 ที่มา :: คุยธรรมะกับพระฝรั่ง https://youtu.be/uAO7-2VUZXU
สันทิฏฐิโกตัวกู_แก้ได้ด้วยสันทิฏฐิโกจริง
ตั้งแต่ครั้งพุทธกาลหรือก่อนพุทธกาล ก็มีคนถือว่ามันมีตัวกู - มีของกู,
ปรัชญาของพวกฝรั่ง ก็มีอยู่แขนงหนึ่ง หรือว่าพวกหนึ่ง ที่ถือเรื่องมีตัวกู ที่ว่าฉันคิด แล้วก็ฉะนั้นฉันมีอยู่, สูตรของเขาว่าอย่างนี้ คอกิโต, เออโกซุม, เป็นภาษาลาติน ออกเสียงอย่างไรก็ไม่รู้ อ่านตรง ๆอย่างภาษาอังกฤษเป็นอย่างนี้, cogito, ergo sum นั่นแหละ I think, therefore I exist. เพราะฉันคิดได้ ฉันจึงมีอยู่,นี้เขาก็พูดดีที่สุดแล้วว่า, ก็เราคิดนึกได้ เรารู้สึกคิดนึกอยู่ตลอดเวลา การที่คิดนึกได้นั้นมันต้องมี, มีเหตุผลหรือมีอะไรพอที่จะเป็นตัวฉัน, ฉันคิด ฉันมีอยู่ มีเท่านี้, มันมีสั้น ๆเท่านี้ เขาเรียกว่าปรัชญาของเดสคารด์, แล้วมันก็ไม่ใช่ของเดสคารด์ มันของคนทั้งโลก, กระทั่งในเมืองไทย กระทั่งพุทธบริษัท ในประเทศไทย ก็มีหลักอย่างนี้ : ฉันคิดได้ ฉันรู้สึกอยู่ว่าอย่างนั้น อย่างนี้ มันก็ต้องเป็นตัวฉัน มีตัวฉัน, มันช่วยไม่ได้
คนที่มีปัญญา มีอำนาจ มีเสรีภาพ จะต้องคิดอย่างนี้ทั้งนั้น, จะต้องถามอย่างนี้ทั้งนั้น
แล้วผมก็เคยประสบมามาก คนใหญ่คนโต เขาไม่อาจจะอ่านบทความของเราเข้าใจได้ ที่ว่าไม่มีตัวตน, เพราะรู้สึกแต่ว่า มีตัวตนอยู่ทุกทีไปตลอดเวลาด้วย นี้มันเป็นตัวอย่างที่ทำให้เห็นว่า… สันทิฏฐิโกของแต่ะละคนล้วนแต่เป็นตัวกู ทั้งนั้นแหละ, ถึงคนที่กำลังพูด เรื่องอนัตตาเรื่องอะไรอยู่ ก็มีสันทิฏฐิโกเป็นตัวกูทั้งนั้นแหละ, แล้วปากมันก็พูดเรื่องไม่ใช่ตัวกูหรือไม่มีตัวกูฉะนั้น จึงถือว่าเป็นเรื่องที่ยากลำบากที่สุดกว่าเรื่องใดหมด ในบรรดาเรื่องที่เกี่ยวกับอนัตตา ไม่ใช่ตน, หรือว่า หลักของพุทธศาสนา ก็แปลว่า คำสอนของพระพุทธเจ้าเรื่องนี้ ประสบปัญหาหนัก เพราะทุกคนรู้สึกเป็นตัวตนอยู่เรื่อย, เป็นสันทิฏฐิโกของตัวตนอยู่เรื่อยไปไม่ว่าที่ไหน
ทีนี้จะมาสอนกันอย่างไร ให้เกิดความรู้สึกกลับตรงกันข้าม ว่าไม่ใช่ตัวตน มันต้องเป็นเรื่องเฉพาะคนเฉพาะกรณีมากกว่า, จะพูดทีเดียวสำหรับทุกคนนี้ เข้าใจว่ามันเป็นไปไม่ได้, เราจะเทศน์ทีเดียวฟังกันทั้งหมด ทั้งหมู่ ทั้งประเทศนี้ มันแทบจะไม่มีประโยชน์อะไรเลย, มันเป็นเรื่องเฉพาะคน คนหนึ่ง ๆ เคยมีประสบการณ์อะไรมาแล้ว เคยคิดอะไรมาแล้ว ค้นอะไรมามากแล้ว ก็มาพูดกันให้เหมาะแก่ เรื่องของบุคคลนั้น ก็พอจะเห็น แต่ทีนี้มันมีเทคนิคหรือมันมีอุบายของธรรมชาติอยู่อันหนึ่ง ซึ่งจะเป็นหนทางออก อย่าลืมผมเคยบอกคุณที่เพิ่งบวชใหม่นี้ว่า ธรรมะทุกระบบเป็นอุบายทั้งนั้น
อย่าไปพูดว่าจริง หรือไม่จริง ไม่อะไรอย่าไปพูด, รู้จักมันแต่ว่ามันเป็นอุบายก็แล้วกัน ถ้ามันมีประโยชน์ก็ใช้ได้ แล้วแต่ละอุบายมันก็เป็นเทคนิคของธรรมชาติ, ไม่ใช่มนุษย์บัญญัติ คือว่าต้องเป็นอย่างนั้นลงไปก่อน ผลมันจึงจะเกิดขึ้นมาอย่างนี้, เรียกว่าเทคนิคของธรรมชาติดีกว่า ทีนี้มนุษย์ก็ไม่รู้อะไรมากไปกว่าแต่เพียงว่าเอ้อ, อันนี้มัน อาจจะเอามาใช้เป็นอุบายแก้ปัญหานี้ได้ ทีนี้อุบายหรือธรรมะที่เป็นนอุบายนี้ ที่จะมาแก้สันทิฏฐิโกของตัวกูนี้ มันก็มีอยู่, ไม่ใช่ไม่มี คุณฟังดูให้ดี ว่าทุกคนมันรู้สึก รู้สึกอยู่ในใจเอง แจ่มแจ้งว่า มีตัวกู มีของกู จะไปเปลี่ยนของเขาไม่ได้, จะไปจับเปลี่ยนอย่างไรได้ จะไปพูดอย่างอธิบายว่า โอ๊ย บังคับไม่ได้ เหมือนกับความฝันหรืออะไรต่าง ๆ นี้ มันก็พูดกันมาแล้ว แม้ในสูตร ในพระบาลีที่เป็นสูตร ก็พูดทำนองนี้ว่า
ถ้าเป็นตัวตน ตัวกู มันก็ต้องบังคับได้ตามต้องการซิ, เดี๋ยวนี้มันบังคับไม่ได้, เช่นจะบังคับรูป ว่ารูปจงเป็นอย่างนี้, เวทนาจงเป็นอย่างนี้, สัญญาจงเป็นอย่างนี้, อย่าเป็นอย่างอื่น นี้มันก็บังคับไม่ได้เพราะฉะนั้น จึงถือว่าไม่ใช่ตัวกู แล้วมันก็เคยทำให้มีผู้บรรลุมรรคผลมาแล้ว เพราะคำพูดเพียงเท่านี้, แต่อย่าลืมว่า นั้นมันเฉพาะหมู่นั้นกรณีนั้นเท่านั้น กรณีอื่นมันเป็นไปไม่ได้ เห็นไหม ? ทีนี้มันมีอุบายอะไร ที่จะใช้ได้แก่ทุกคน ที่จะไปแก้สิ่งที่เหนียวแน่นที่สุด คือสันทิฏฐิโกแห่งตัวกูนี้ มันจะต้องอุบายทำนองว่า เผชิญกันจริง ๆ ให้มันเป็นสันทิฏฐิโก เข้าไปอีกอย่างหนึ่ง อีกเรื่องหนึ่ง คือว่ามีความรู้สึกเป็นตัวกูทีไรก็มีความทุกข์ทุกที, เราไม่พูดกันแล้วว่า เหตุไรจึงถือว่าเป็นอนัตตา จะไม่พูด, แต่ให้มาตั้งข้อสังเกต หรือว่าเผชิญกันเข้าไปจริง ๆ กับความรู้สึกว่า ถ้าความรู้สึกว่าตัวกูเกิดขึ้นมาทีไรแล้วก็เป็นทุกข์ทุกที
เอ้า, ใครกล้าดีลองดู ลองปล่อยให้ความคิด ที่เป็นตัวกู - ของกูเกิด มันเป็นทุกข์ทุกที
แล้วนี่คืออุบาย, ลองสร้างความคิดที่เป็นตัวกู - ของกูขึ้นมา หรือปล่อยให้ความคิดที่เป็นตัวกู - ของกูเกิดขึ้นมา มันเป็นความทุกข์ทุกที, มันเผาลนทุกที
เมื่อทำอยู่อย่างนี้มันเข็ด, มันรู้จักเข็ด, หรือมันเริ่มเข็ด เริ่มเอือม เริ่มระอา, นั่นแหละจึงจะรู้สึกว่า โอ๊ะ ไม่เอาแล้วโว้ย เรื่องตัวกู -ของกูนี้ไม่ไหว, เป็นเรื่องไม่ไหวขึ้นมานี้เราเอาสันทิฏฐิโกจริง ๆ ไปแก้สันทิฏฐิโกเท็จ ๆ, เอาสันทิฏฐิโกจริง ๆไปแก้สันทิฏฐิโกหลอกลวง
สันทิฏฐิโกแห่งตัวกูนั้น มันจริงสำหรับคนโง่ ที่ยังโง่อยู่ ยังไม่มีความเป็นพระอริยะสักนิดเดียว มันสันทิฏฐิโกว่าตัวกู, ตัวกูเรื่อย ทีนี้มันแก้ไม่ได้ดอก ถ้าไม่มีอะไรที่มันมีน้ำหนักเท่ากัน มีกำลังเท่ากัน มันแก้ไม่ได้ จะไปบิดกลับเหมือนกับพลิกหน้ามือเป็นหลังมือนี่ มันก็ทำไม่ได้, ไม่มีใครทำได้โดยวิธีพูด หรือโดยวิธีอะไร ต้องสร้างสันทิฏฐิโกเกี่ยวกับความทุกข์ขึ้นมา, สันฏฐิโกในความทุกข์ให้รู้รสของความทุกข์จริง ๆ แล้วก็ทุกครั้งที่มีตัวกู - ของกูเกิดขึ้นในใจ, โดยอาศัยหลักที่ว่า…การเกิดทุกคราวเป็นทุกข์ทุกที การเกิดทุกคราวเป็นทุกข์ทุกที
การเกิดนี้หมายถึงเกิดขึ้นแห่งตัวกู ถ้าไม่มีตัวกูก็ไม่ถือว่าเป็นการเกิด, จะเป็นตัวกูชนิดไหนก็ตาม ถ้ามีขึ้นมาแล้วเรียกว่าเป็นการเกิด เกิดแห่งตัวเรา, นี้ก็รู้ผล รู้สึกในผลของการเกิดนี้ เกิดทุกทีเป็นทุกข์ทุกที : ตัวกูใหญ่ก็ทุกข์มาก, ตัวกูเล็กก็ทุกข์น้อย, ตัวกูยาวก็ทุกข์ยาว,เป็นต้น
ฉะนั้น วิธีปฏิบัติจึงได้แก่การทำความซึมซาบ realize อยู่กับเรื่องความทุกข์ ที่เกิดจากตัวกูนี้ตลอดเวลา, ที่เราเรียกว่า… ทำวิปัสสนา
พุทธทาสภิกขุ
ธรรมปาฏิโมกข์_เล่ม_๒ #หน้า_๔๗๓-๔๗๖
truthbetold #pyschology #mindset #science #siamstr