-
@ HereTong
2024-07-11 08:42:42
เตรียมตัวเตรียมของ 3 อย่าง ก่อนลงสู่ทุ่งม่วง
โพสที่แล้ว เราเห็นข้อเปรียบเทียบระหว่าง nostr กับ โซเชียลมีเดีย กันไปแล้ว โพสนี้เราจะมาทำความรู้จัก ของหลักๆที่จำเป็นในการลงสู่ทุ่งม่วงกันครับ
อย่างที่ 1 : กุญแจคู่ รู้ตัวตน
ก่อนจะเข้าประตูสู่ทุ่งม่วงนั้น เราต้องการกุญแจ 2 ดอกครับ
มันทำงานคล้ายๆเซฟธนาคาร คือ กุญแจ 2 ดอกนี้ต้องเข้าชุดกัน ถึงจะเปิดออกได้ ซึ่งกุญแจ 2 ดอกนี้ เราเรียกว่า npub กับ nsec
อย่าเพิ่งตกใจ ไหนบอกว่าจะมีศัพท์คอมพิวเตอร์น้อยๆไง 5555 ใช่ครับ บางคำอาจจำเป็นต้องรู้จักไว้ แต่ผมจะเทียบเคียงเป็นภาษาบ้านๆเราให้นะครับ npub กับ nsec จะเป็นชุดตัวเลขที่คอมพิวเตอร์คำนวนมาให้ (วิธีการได้มาจะบอกภายหลังครับ)
Npub เราทำความเข้าใจเป็นภาษาอังกฤษง่ายๆว่า Nostr Public key ตัวย่อ NPUB หรือกุญแจที่เราเอาไว้ให้คนอื่นเพื่อจดจำว่าเป็นเรา ซึ่งคนอื่น นั่น นอกจากจะเป็นคนจริงๆแล้ว ยังหมายถึงระบบแอพต่างๆด้วย
Nsec เราทำความเข้าใจเป็นภาษาอังกฤษง่ายๆว่า Nostr Secret key ตัวย่อ NSEC หรือกุญแจที่เราเก็บไว้ที่ตัวเองเท่านั้น ห้ามใครรู้
ระบบต่างๆจะคำนวนว่า npub กับ nsec เป็นชุดเดียวกันหรือเปล่า ก่อนนะอนุญาตให้เราดำเนินการใดๆได้ใน nostr พูดง่ายๆคือ npub nsec คือ กุญแจคู่ที่เอาไว้ยืนยันความเป็นตัวเรานั่นเองครับ
ทีนี้ข้อเด่นของระบบ nostr ที่เหนือกว่า แอพโซเชียล www ทุกวันนี้คือ กุญแจคู่นี้ชุดเดียว ทำให้คุณสามารถท่องไปในดินแดน nostr ได้ตลอดกาล ไม่ว่าในอนาคตจะมีคนสร้าง nostr app อะไรใหม่ๆขึ้นมา โครงสร้างหลักของ nostr จะเป็นการใช้กุญแจคู่นี้ตลอดไปเช่นกัน ไม่เหมือนกับ โซเชียล www ทุกวันนี้ ที่ต้องไปไล่สมัคร user id ตามเอกชนแต่ละที่ แล้วเราก็ต้องมีเป็นร้อยๆ account ตามจำนวนบริการที่เราใช้ ไหนจะ เฟสบุค ไหนจะยูทูป ไหนจะกูเกิ้ล นี่ยังดีที่ แอพเล็กๆหลายๆเจ้าไปพึ่งใบบุญลูกพี่ใหญ่ อย่างเฟสบุค ยูทูป ไปบ้างแล้ว แต่เราก็ต้องมีสารพัด user id อยู่ดี
นอกจากนี้ ข้อมูล password ของเราก็ยังถูกบันทึกไว้ที่คอมของ แอพนั้นๆ ต่างกับ กุญแจคู่ของ nostr ที่ไม่ได้เป็นการบันทึกข้อมูลของกุญแจไว้ในคอมของแอพ(ที่ใน nostr เราเรียกว่า รีเลย์ จำได้ใช่ไหมครับ) ระบบของ nostr เป็นการนำตัวเลขของกุญแจคู่นี้ มาคำนวนความเข้ากันได้ว่าเป็นคู่ที่ถูกต้องไหม ถ้าถูกต้องมันจะอนุญาตให้เราดำเนินการต่อ นั่นหมายถึงไม่มีการบันทึกใดๆไว้ในคอมผู้ให้บริการเลย ตราบใดที่คุณเก็บกุญแจไว้ที่ตัวดีๆ your key is your id
ทีนี้การที่จะได้กุญแจคู่นี้มานั้นไม่ยากครับ เพียงแค่เราใช้แอพของ nostr เป็นตัวสร้างได้เลย
อย่างที่ 2 : แอพไหน ไฟแรงเวอร์
ก่อนจะเข้าสู่การสร้าง เรามาทำความเข้าใจ โลกของ nostr app กันเพิ่มสักนิดก่อนครับ
อย่างที่บอกในโพสที่แล้ว nostr คือระบบการส่งข้อมูลแบบใหม่ เทียบให้เห็นภาพก็คือ www (world wide web) Nostr คือ การส่งอะไรก็ตามผ่านรีเลย์ (Notes and Other Stuff Transmitted by Relays)
ทีนี้ในโลกของ www เราก็จะมีแอพซึ่งภาษาทางการเรียกว่า web app เห็นชัดๆก็พวกที่อยู่ในมือถือเรานั่นละครับ เฟสบุค ยูทูป ไอจี ทวิตเตอร์ มันคือหน้าฉากเป็นมือถือแต่หลังบ้านมันเป็นการติดต่อส่งรับข้อมูลในระบบ www รวมศูนย์อยู่ที่แอพแต่ละยี่ห้อ
การทำงานของ Nostr ก็เหมือนกัน แม้จะใช้การส่งข้อมูลผ่านรีเลย์แต่ระบบยังคงทำงานบนอินเตอร์เนทช่วยในการเดินทาง เราจึงจะมี nostr app เพื่อใช้เป็นหน้าบ้านในการส่งรับข้อมูลในระบบ nostr ที่เชื่อมต่อถึงกันโดยรีเลย์ ดังนั้นเอาจริงๆในฐานะผู้ใช้ แทบจะไม่ต้องปรับอะไรมากเลย นอกจากเรียนรู้การใช้แอพใหม่
ส่วนการอธิบายหลักการที่ผ่านมา มันแค่ช่วยให้คุณเข้าใจความเจ๋ง ความอิสระ ความปลอดภัย เพื่อให้คุณ อิน ในระบบที่ไม่ต้องพึ่งพาบริษัทเอกชนที่เอาคุณเป็นสินค้าใดๆอีก
นักเขียนโปรแกรม เขาก็ทำ app ขึ้นมาให้เราเทียบเคียงการใช้งานกับโลกทุกวันนี้ ยกตัวอย่างให้เห็นภาพกันก่อนเช่น
Facebook twitter เขาก็จะมีแอพ damus artemis primal ฯลฯ ที่เป็นการโพสข้อความ รูป ลิงค์ มีกดไลค์ มีแชร์ ได้เหมือนกัน
Youtube เขาก็จะมีแอพ zapstream flare ฯลฯ ที่เป็นลักษณะคลังเก็บวีดีโอ หรือ การไลฟ์ต่างๆ
ซึ่งอันนี้แค่ตัวอย่างครับ จริงๆแล้วยังมี nostr app อีกมากมายก่ายกอง ที่เริ่มมีการทะยอยออกมาให้ใช้งานกัน (แน่ละครับ มันยังไม่มากแบบใน app store แต่มันคือจุดเริ่มต้นที่ผ่านมาได้พักนึงแล้ว และแอพใช้งานทั่วไปก็ครอบคลุมแล้ว)
ที่สำคัญคือ ทุก nostr app ใช้กุญแจคู่เดียว ในการแสดงตัวตนของเราในการใช้งานนั้นๆ ตามที่บอกไว้ข้างบน (อย่างที่1) ไม่ต้องสมัครอะไรอีกต่อไป โหลดแล้วใช้เลย และใครที่ใช้คอม จะยิ่งมี nostr app ที่ใช้งานแบบบนคอมเยอะกว่าในมือถือเสียอีก
อย่างที่ 3 : แฮชแทคจ๋า พี่มาแล้ว
ด้วยความที่โลกของ nostr กว้างใหญ่มาก อิสระมาก และที่สำคัญคือ ไม่มีอัลกอลิทึม ในการที่จะยัดเยียดการมองเห็น ดังนั้นสิ่งที่จะทำให้ทุกอย่างง่ายขึ้นนั่นคือแฮชแทค ถ้าใครเล่น ig twitter เราจะคุ้นเคยกันดี ว่าหากเราโพสอะไรแล้วใส่แฮชแทค คนที่ติดตามแฮชแทคนั้น จะได้เห็นข้อความเราไปเอง
nostr ก็เช่นกัน มีแฮชแทคมากมายให้ติดตามกัน โดยเฉพาะ แฮชแทค #siamstr ที่เราชาวไทยรวมใจกันใช้ เพื่อสร้างอาณาเขตของคนไทยในทุ่งม่วง
นอกจากนี้ของผมเองคือ #pirateketo ที่ใช้อยู่กับเฟสบุคและ ig ก็นำไปใช้ในทุ่งม่วงด้วย สามารถเจอโพสของพวกเราได้ ตามแฮชแทคนี้
ถ้าเป็นคนเล่นแฮชแทคอยู่แล้วก็ง่ายเลยแทบไม่ต้องปรับตัว ใครไม่ค่อยเล่นก็สามารถลองกดๆแฮชแทคในเฟสบุคดูเพื่อทำความเข้าใจการทำงานได้ก่อนที่จะลงทุ่งม่วง
ทบทวนอีกที ของ3อย่างที่ต้องเตรียมรู้ก่อนลงทุ่งม่วง
1.กุญแจคู่ รู้ตัวตน
2.แอพไหน ไฟแรงเวอร์
3. แฮชแทคจ๋า พี่มาแล้ว
เมื่อทำความเข้าใจ 3 อย่างนี้แล้ว เราก็พร้อมจะลงไปมั่วกันแล้วครับ เล่นก่อนเรียนตามกันไปอีกที
#pirateketo
#siamstr