-
@ HereTong
2025-04-25 02:19:05วันนี้จะเล่าเรื่องโครงการ School Plates โดย ProVeg UK ให้อ่านครับ
ProVeg UK เปิดตัวโครงการ School Plates ในเดือนมิถุนายน 2018 โดยมีเป้าหมายเพื่อช่วยให้โรงเรียนในสหราชอาณาจักรเสิร์ฟอาหารที่ดีต่อสุขภาพและเป็นมิตรต่อสิ่งแวดล้อมมากขึ้น โครงการนี้มุ่งเน้นการเพิ่มคุณภาพ ปริมาณ และการยอมรับของอาหารจากพืชในเมนูโรงเรียน โดยเฉพาะในโรงเรียนประถมศึกษา ซึ่งส่วนใหญ่จะอยู่ภายใต้การดูแลของหน่วยงานท้องถิ่น
เพื่อการสนับสนุนโครงการ บริการที่ ProVeg UK มอบให้จะประกอบไปด้วย บริการฟรีแก่โรงเรียน หน่วยงานท้องถิ่น และผู้จัดเลี้ยงอาหารโรงเรียน เพื่อสนับสนุนการเปลี่ยนแปลงเมนูอย่างมีประสิทธิภาพ บริการเหล่านี้รวมถึง -การให้คำปรึกษาเมนู โดยให้คำแนะนำในการปรับสมดุลเมนู และใช้ภาษาที่ส่งเสริมอาหารจากพืช -การพัฒนาสูตรอาหารใหม่ ช่วยสร้างสูตรอาหารจากพืชที่อร่อย มีคุณค่าทางโภชนาการ และเหมาะสมกับครัวโรงเรียน -การจัดเวิร์กช็อปและการฝึกอบรม โดยจัดอบรมทั้งแบบออนไลน์และแบบพบหน้าสำหรับพ่อครัวและเจ้าหน้าที่ครัวโรงเรียน -การวิเคราะห์ด้านสุขภาพ สิ่งแวดล้อม และงบประมาณ มีโปรแกรมประเมินผลกระทบของเมนูต่อสุขภาพเด็ก การปล่อยก๊าซเรือนกระจก และต้นทุน ให้ครบถ้วน
นอกจากนี้ยังมีการจัดรางวัล School Plates Awards: มอบรางวัลระดับ Bronze, Silver และ Gold ให้แก่โรงเรียนที่มีความมุ่งมั่นในการปรับปรุงเมนูอย่างยั่งยืน ด้วย
ผลลัพธ์ตั้งแต่เริ่มโครงการ School Plates ได้เปลี่ยนแปลงเมนูอาหารโรงเรียนมากกว่า 6 ล้านมื้อ ให้กลายเป็นอาหารที่ดีต่อสุขภาพและยั่งยืนมากขึ้น โดยมีการเพิ่มวัน Meat-Free Mondays และตัวเลือกอาหารจากพืชในเมนูประจำวันของโรงเรียนหลายแห่ง
สูตรอาหารที่พัฒนาโดย ProVeg UK มีคุณสมบัติประมาณนี้ครับ -มีโปรตีนเทียบเท่ากับอาหารที่มีเนื้อสัตว์ -มีไขมันอิ่มตัวต่ำกว่า -อุดมไปด้วยไฟเบอร์และสารอาหารที่จำเป็น -มีการปล่อยก๊าซเรือนกระจกต่ำ -สอดคล้องกับมาตรฐานอาหารและโภชนาการของโรงเรียนในสหราชอาณาจักร
นั่นทำให้โครงการ School Plates ได้รับการยอมรับจากโรงเรียนและหน่วยงานท้องถิ่นหลายแห่งในสหราชอาณาจักร และยังได้รับการเสนอชื่อเข้าชิงรางวัลด้านสิ่งแวดล้อมระดับโลก เช่น Food Planet Prize
ทีนี้เรามาวิเคราะห์กันว่า School Plates คือ เมนูรักษ์โลกหรือกับดักระบบ? โครงการ School Plates ของ ProVeg UK ภายนอกดูเหมือนเรื่องดี เป็นการ “ช่วยโรงเรียนให้เปลี่ยนเมนูไปทาง plant-based เพื่อสุขภาพเด็กและโลก” มีการให้คำปรึกษา ทำสูตรอาหาร อบรมพ่อครัว และพูดจาภาษาดี ๆ ว่า "อาหารยั่งยืน" กับ "ทางเลือกที่ดีต่อสุขภาพ" แต่ถ้ามองลึกเข้าไป มันไม่ใช่แค่อาหาร มันคือ เกมเปลี่ยนโครงสร้างการผลิตอาหารในระดับระบบ โดยใช้ “เด็กในโรงเรียน” เป็นจุดตั้งต้น
ถ้าดูเผิน ๆ เราอาจนึกว่าเด็กได้กินผักเยอะขึ้น โลกได้ลดก๊าซเรือนกระจก แต่ถ้าขุดเข้าไป จะเห็นว่าเบื้องหลัง ProVeg UK เชื่อมโยงกับกลุ่มทุน plant-based ขนาดใหญ่ ไม่ว่าจะเป็นผู้ผลิตนมถั่ว เนื้อเทียม หรือบริษัทยีสต์และจุลินทรีย์ที่ใช้ทำโปรตีนหมัก (Precision Fermentation) ทั้งหลาย
และอย่าลืมว่า ProVeg มีพันธมิตรกับองค์กรระดับโลกอย่าง EAT Foundation, World Resources Institute, และกลุ่ม lobby ต่าง ๆ ที่ผลักดัน นโยบายเปลี่ยนอาหารโลก ให้ไปทาง plant-based เป็นหลัก ซึ่งดูดี… ถ้าเราไม่รู้ว่าเบื้องหลังมันคือระบบ “อาหารสำเร็จรูปจากโรงงาน” ที่อ้างคำว่า “รักษ์โลก” แต่ผลิตโดยอุตสาหกรรมที่กระจุกตัวสูงมาก
ปัญหาที่คนอาจไม่ค่อยพูดถึงก็มีอยู่ครับเช่น -ละเลยโภชนาการตามธรรมชาติของเด็ก เพราะเด็กวัยเจริญเติบโตต้องการ โปรตีนคุณภาพสูง ไขมันดี และ สารอาหารที่พบเฉพาะในสัตว์ เช่น วิตามิน B12, เฮม-ไอรอน, โคลีน, คาร์โนซีน ฯลฯ ซึ่งอาหาร plant-based จำนวนมากขาด หรือมีในรูปแบบดูดซึมยากกว่าหลายเท่า - ใช้คำว่า "สิ่งแวดล้อม" บังหน้า แต่เป็นการผูกขาดระบบอาหาร การผลัก plant-based ไม่ได้ลดการพึ่งพาระบบอุตสาหกรรมเลย ตรงกันข้ามคือมันพาเราเข้าสู่ยุคของ plant-based ultra-processed food ที่ผลิตจากซอยโปรตีน ถั่วเหลือง GMO 2.0 น้ำมันพืช และสารแต่งรส... จากโรงงาน - เจาะระบบโรงเรียน = วางรากฐานความเชื่อ ให้เด็กที่โตมากับอาหารแบบนี้จะเชื่อว่านี่คือ “ของดี” และมองโปรตีนจากสัตว์เป็นสิ่งแปลกแยกในอนาคต เหมือนเป็นการ “reset” วิถีอาหารใหม่แบบไม่รู้ตัวผ่าน เจเนอเรชั่น - กลไกการจัดซื้อของรัฐจะถูก redirect ไปยังกลุ่มทุนใหญ่นอกพื้นที่ จากที่โรงเรียนจำนวนมากเคยซื้อวัตถุดิบจากชุมชน หรือฟาร์มใกล้เคียง พอโครงการแบบนี้เข้ามา จะค่อย ๆ ทำให้วัตถุดิบถูกกำหนดจาก เมนูที่ standardized ซึ่งสุดท้ายต้องพึ่ง “สินค้าสำเร็จรูปจากระบบอุตสาหกรรม”
ซึ่งถ้าเรามองโภชนาการสำหรับเด็กจริงๆแล้วนั้น เราควรลดของแปรรูป ไม่ใช่แค่ลดเนื้อ และใช้วัตถุดิบสดแท้จากธรรมชาติ ไม่ใช่ plant-based industrial food นอกจากนี้ยังควรสนับสนุนอาหารจากฟาร์มท้องถิ่น ทั้งผัก ไข่ เนื้อ และผลิตผลจากเกษตรกรจริง รวมถึงให้เด็กได้รู้จักที่มาของอาหาร ไม่ใช่แค่เรียนรู้แคลอรีกับคาร์บอนที่ว่ากันว่าปล่อยออกมา
School Plates คือก้าวเล็ก ๆ สู่การเปลี่ยนโครงสร้างใหญ่ของการควบคุมอาหารของโลก มันไม่ได้แค่เรื่องของเมนูกลางวัน แต่มันคือ “ระบบคิด” ที่กำลัง reshape โลกให้เด็กยุคใหม่โตมาโดยไม่รู้จัก real food ในสายตาเฮีย แม้โครงการนี้ไม่ได้เลวร้ายทั้งหมด แต่มันมี “เจตนาเชิงโครงสร้าง” ที่ต้องจับตาอย่างมาก และเราควรถามกลับเสมอว่า... ทำไมเราถึงต้องยัดอาหารสังเคราะห์ในนามของการ “รักโลก” แต่กลับตัดขาดจากดิน น้ำ ฟ้า และฟาร์มท้องถิ่น? ทำไม?
#pirateketo #กูต้องรู้มั๊ย #ม้วนหางสิลูก #siamstr