-
@ Jakk Goodday
2024-08-29 08:50:45
ในโลกที่ Bitcoin เติบโตอย่างก้าวกระโดด ความต้องการในการทำธุรกรรมที่รวดเร็ว ปลอดภัย และเป็นส่วนตัว ก็เพิ่มสูงขึ้นตามไปด้วย
Lightning Network ได้เข้ามาช่วยแก้ปัญหา Scalability ของ Bitcoin ได้ในระดับหนึ่ง แต่ก็ยังมีข้อจำกัด เช่น ความซับซ้อนในการใช้งาน และความจำเป็นในการบริหารจัดการสภาพคล่อง
ในปี 2023 Burak Keceli นักพัฒนา Bitcoin ผู้มากประสบการณ์ ได้เปิดตัว **Ark Protocol** ซึ่งเป็นเลเยอร์ 2 โปรโตคอล ที่เสนอแนวทางใหม่ในการทำธุรกรรม Bitcoin
โดย Ark มาพร้อมกับแนวคิดที่ล้ำสมัย และกลไกการทำงานที่แตกต่างไปจาก Lightning Network
บทความนี้จะพาพวกเราไปทำความรู้จักกับ Ark Protocol กันเบื้องต้น ตั้งแต่หลักการทำงานของเทคโนโลยีนี้ ข้อดี-ข้อเสีย การเปรียบเทียบกับ Lightning Network และเทคโนโลยีอื่นๆ ไปจนถึงอนาคตของ Ark ในฐานะเลเยอร์ 2 ทางเลือกใหม่
## **🤔 Ark Protocol คืออะไร?**
Ark Protocol คือ เลเยอร์ 2 โปรโตคอล ที่สร้างขึ้นบนบล็อกเชน Bitcoin โดยมีเป้าหมายเพื่อเพิ่มความสามารถในการขยายขนาด (Scalability) ยกระดับความเป็นส่วนตัว (Privacy) และมอบประสบการณ์การใช้งานที่ราบรื่นยิ่งขึ้น
Ark ทำงานโดยใช้แนวคิด **Virtual UTXO** (vUTXO) และ Covenant ในการทำธุรกรรมนอกบล็อกเชน (Off-Chain)
โดยอ้างว่าสามารถทำธุรกรรมได้รวดเร็ว ราวกับส่งข้อความ ค่าธรรมเนียมต่ำจนแทบไม่รู้สึก และมีความเป็นส่วนตัวสูง ปกป้องข้อมูลธุรกรรมจากสายตาคนอื่น
## 📌 **vUTXO เหรียญ Bitcoin ดิจิทัลในตู้นิรภัยลับ**
ลองนึกภาพ vUTXO (Virtual UTXO) เป็นเหมือนเหรียญ Bitcoin ดิจิทัล ที่ถูกเก็บไว้ในตู้นิรภัยสุดไฮเทค
ตู้นิรภัยนี้ตั้งอยู่นอกบล็อกเชน Bitcoin ทำให้การเข้าถึง vUTXO เป็นไปอย่างรวดเร็ว และไม่ต้องผ่านกระบวนการตรวจสอบที่ยุ่งยาก เหมือนกับการหยิบเหรียญจากกระเป๋า แทนที่จะต้องไปรื้อค้นหาในกองสมบัติขนาดใหญ่
vUTXO คือหัวใจสำคัญของ Ark ที่ทำให้การทำธุรกรรมมีความรวดเร็ว และมีค่าธรรมเนียมต่ำ เนื่องจากธุรกรรม vUTXO เกิดขึ้นนอกบล็อกเชน Bitcoin จึงไม่ต้องรอการยืนยัน (Confirmation) จากเครือข่าย Bitcoin
## **📌 Covenant สัญญาพิทักษ์ความปลอดภัย**
เพื่อให้มั่นใจว่า vUTXO จะถูกใช้จ่ายอย่างถูกต้อง Ark ใช้ **Covenant** ซึ่งเปรียบเสมือนสัญญาที่กำหนดเงื่อนไขการใช้จ่าย vUTXO ล่วงหน้า
Covenant เหล่านี้ถูกเก็บไว้ใน vUTXO Tree ซึ่งเป็นเสมือนผังข้อมูลของ vUTXO ที่ช่วยให้ Ark สามารถจัดการ vUTXO ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
และช่วยปกป้องความเป็นส่วนตัวของผู้ใช้ เหมือนกับการมีระบบรักษาความปลอดภัยหลายชั้น ที่ทำให้มั่นใจได้ว่า มีเพียงเจ้าของที่แท้จริงเท่านั้น จึงจะสามารถเข้าถึง vUTXO ได้
## **📌 vUTXO Tree ผังข้อมูลของ vUTXO**
**vUTXO Tree** คือโครงสร้างข้อมูลที่ใช้จัดเก็บ vUTXO โดยใช้ Covenant ในการกำหนดเงื่อนไขการใช้จ่าย และสามารถนำ vUTXO กลับมาใช้ใหม่ได้ (Recycle) ทำให้ลดการใช้พื้นที่บนบล็อกเชน และเพิ่มความเป็นส่วนตัว
vUTXO Tree ช่วยให้ Ark สามารถจัดการ vUTXO จำนวนมากได้อย่างมีประสิทธิภาพ และลดความซับซ้อนในการทำธุรกรรม
## **⭐ ASP ผู้พิทักษ์แห่งโลก Ark**
Ark Service Provider (ASP) คือผู้ดูแลระบบ Ark ที่เปรียบเสมือนธนาคารที่เก็บรักษา Bitcoin ของผู้ใช้ และให้บริการ vUTXO ASP ทำหน้าที่ตรวจสอบธุรกรรม อัพเดต vUTXO Tree และดูแลความปลอดภัยของระบบ ASP เปรียบเสมือนผู้ดูแลตู้นิรภัย ที่คอยดูแล vUTXO ของผู้ใช้ และอำนวยความสะดวกในการทำธุรกรรม
## **🧡 3 ขั้นตอนง่ายๆ สู่ธุรกรรม Bitcoin**
Ark Protocol เปรียบเสมือนโลกใบใหม่ที่ถูกสร้างขึ้นเพื่อให้การทำธุรกรรม Bitcoin เป็นเรื่องง่าย รวดเร็ว และปลอดภัยยิ่งขึ้น การเดินทางในโลก Ark นั้นไม่ซับซ้อนอย่างที่คิด เพียงแค่ 3 ขั้นตอนง่ายๆ คุณก็สามารถสัมผัสประสบการณ์การใช้ Bitcoin แบบเหนือชั้นได้
**1. ก้าวแรกสู่โลก Ark โดยแลก Bitcoin เป็น vUTXO**
การเข้าสู่โลก Ark เริ่มต้นจากการฝาก Bitcoin ของคุุณเข้าสู่ Ark Service Provider (ASP) เปรียบเสมือนการเดินเข้าธนาคารเพื่อแลกเงินสดเป็นเช็ค
ASP จะทำหน้าที่ดูแลรักษา Bitcoin ของคุุณอย่างปลอดภัย และมอบ vUTXO ให้เป็นเสมือนเช็คดิจิทัลที่คุุณสามารถใช้จ่ายในโลก Ark ได้
- **เลือก ASP** / ก่อนอื่น คุุณต้องเลือก ASP ที่น่าเชื่อถือ โดยพิจารณาจากชื่อเสียง ค่าธรรมเนียม และบริการที่ ASP นั้นๆ มีให้บริการ
- **ฝาก Bitcoin** / เมื่อเลือก ASP ได้แล้ว คุุณสามารถฝาก Bitcoin ไปยังที่อยู่ Bitcoin ของ ASP ที่คุุณเลือก
- **รับ vUTXO** / เมื่อ ASP ได้รับ Bitcoin ของคุุณแล้ว ระบบจะทำการออก vUTXO ให้กับคุุณโดยอัตโนมัติ vUTXO นี้จะถูกเก็บไว้ใน vUTXO Tree ที่ ASP ดูแล มูลค่าของ vUTXO จะเท่ากับจำนวน Bitcoin ที่คุุณฝากเข้าไป
ตอนนี้คุุณพร้อมที่จะเริ่มต้นการเดินทางในโลก Ark แล้ว..
**2. ธุรกรรมสายฟ้าแลบ ผ่านการส่ง vUTXO รวดเร็ว ปลอดภัย ไร้กังวล**
vUTXO เปรียบเสมือนเช็คดิจิทัลที่ทำให้การทำธุรกรรม Bitcoin เป็นเรื่องง่าย รวดเร็ว และปลอดภัย
- **ส่ง vUTXO ง่ายๆ** / เพียงแค่ระบุจำนวน vUTXO ที่ต้องการส่ง และที่อยู่ Ark ของผู้รับ ธุรกรรมของคุณจะถูกดำเนินการทันที โดยไม่ต้องรอการยืนยันจากบล็อกเชน Bitcoin
- **ค่าธรรมเนียมต่ำ** / เนื่องจากธุรกรรม vUTXO เกิดขึ้นนอกบล็อกเชน Bitcoin จึงมีค่าธรรมเนียมที่ต่ำกว่าการทำธุรกรรมบนบล็อกเชน Bitcoin
- **ความเป็นส่วนตัว** / ข้อมูลธุรกรรม vUTXO จะถูกเก็บไว้ใน vUTXO Tree ซึ่ง ASP เป็นผู้ดูแล จึงมีความเป็นส่วนตัวมากกว่าการทำธุรกรรมบนบล็อกเชน Bitcoin
**3. กลับสู่โลก Bitcoin ด้วยการแลก vUTXO คืนเป็น Bitcoin**
เมื่อคุุณต้องการนำ Bitcoin ออกจากโลก Ark เพื่อนำไปใช้จ่ายในโลกภายนอก คุุณสามารถแลก vUTXO คืนเป็น Bitcoin ได้ง่ายๆ
- **ส่งคำขอถอน** / เพียงแค่ส่งคำขอถอน Bitcoin ไปยัง ASP พร้อมระบุจำนวน Bitcoin ที่ต้องการถอน และที่อยู่ Bitcoin ของคุุณ
- **ASP ตรวจสอบและดำเนินการ** / ASP จะตรวจสอบความถูกต้องของคำขอ และยอดคงเหลือ vUTXO ของคุุณ ก่อนทำการโอน Bitcoin ไปยังที่อยู่ Bitcoin ของคุุณ
**สรุป** / การทำธุรกรรมในโลก Ark นั้นง่าย รวดเร็ว และปลอดภัย เพียงแค่ 3 ขั้นตอน คุุณก็สามารถสัมผัสประสบการณ์การใช้ Bitcoin ผ่าน Ark ได้
## **หมายเหตุ**
จากการศึกษาในเอกสารของทางผู้พัฒนา พบข้อสังเกตว่า.. การเลือก ASP ที่น่าเชื่อถือเป็นสิ่งสำคัญ เพราะ ASP จะทำหน้าที่ดูแลรักษา Bitcoin ของคุุณ ดังนั้น ควรศึกษาข้อมูล และเลือก ASP ที่มีชื่อเสียง มีระบบรักษาความปลอดภัยที่ดี และมีค่าธรรมเนียมที่เหมาะสม
## **Ark vs. Lightning Network**
แม้ Lightning Network จะเป็นเลเยอร์ 2 ที่ได้รับความนิยมอย่างมากในปัจจุบัน แต่ Ark ก็มีข้อได้เปรียบและข้อเสียที่แตกต่างกันออกไป ดังนี้..
**1. ด้านความปลอดภัย**
- Ark พึ่งพา ASP ในการดูแล Bitcoin และ vUTXO ดังนั้น ความปลอดภัยของ Ark จึงขึ้นอยู่กับความน่าเชื่อถือของ ASP
- Lightning Network ใช้ Multisig และ Hash Time Locked Contract (HTLC) ในการรักษาความปลอดภัย ซึ่งไม่ต้องพึ่งพาบุคคลที่สาม แต่ผู้ใช้ต้องรับผิดชอบในการจัดการช่องทาง และป้องกันการโจมตีต่างๆ ด้วยตนเอง
**2.ความสามารถในการรองรับปริมาณธุรกรรม (Scalability)**
- Ark สามารถรองรับปริมาณธุรกรรมได้สูง เนื่องจากธุรกรรมเกิดขึ้นนอกบล็อกเชน Bitcoin
- Lightning Network สามารถรองรับปริมาณธุรกรรมได้สูง แต่อาจยังมีข้อจำกัดอยู่บ้าง เนื่องจากต้องอาศัยการเปิด-ปิดช่องทาง และการบริหารจัดการสภาพคล่องที่จำเป็นต้องมีประสบการณ์และความชำนาญสูง
**3.ความซับซ้อนในการพัฒนา**
- การพัฒนาแอปพลิเคชันบน Ark อาจมีความซับซ้อนน้อยกว่า Lightning Network เนื่องจากไม่ต้องจัดการกับช่องทาง และสภาพคล่อง
- การพัฒนาแอปพลิเคชันบน Lightning Network มีความซับซ้อน เนื่องจากต้องเข้าใจ Multisig, HTLC และการจัดการช่องทาง
**4. การกระจายอำนาจ**
- Ark มีการกระจายอำนาจน้อยกว่า Lightning Network เนื่องจากต้องพึ่งพา ASP
- Lightning Network มีการกระจายอำนาจมากกว่า เนื่องจากผู้ใช้สามารถเชื่อมต่อกันเองได้โดยตรง โดยไม่ต้องผ่านตัวกลาง
**5.ความพร้อมในการใช้งาน**
- Ark ยังอยู่ในช่วงเริ่มต้นของการพัฒนา และยังไม่มีการใช้งานอย่างแพร่หลาย
- Lightning Network มีการใช้งานจริงแล้ว และมีแอปพลิเคชัน Wallet และบริการต่างๆ ที่รองรับ
**6.ความยืดหยุ่นในการใช้งาน**
- Ark ออกแบบมาเพื่อการชำระเงิน และอาจไม่เหมาะกับการใช้งานอื่นๆ เช่น Smart Contract
- Lightning Network สามารถนำไปประยุกต์ใช้ได้หลากหลาย เช่น Micropayment, Streaming Payment, และ Decentralized Finance (DeFi)
**7. ต้นทุนในการใช้งาน**
- ค่าธรรมเนียมในการทำธุรกรรม Ark ขึ้นอยู่กับ ASP
- ค่าธรรมเนียมในการทำธุรกรรม Lightning Network ขึ้นอยู่กับ Routing Fee และค่าธรรมเนียมในการเปิด-ปิดช่องทาง
**8. ความเสถียรของระบบ**
- Ark ยังเป็นเทคโนโลยีใหม่ ความเสถียรของระบบยังอยู่ในช่วงการทดสอบ
- Lightning Network มีการใช้งานจริงมาระยะหนึ่งแล้ว และมีความเสถียรในระดับหนึ่ง
**9. การสนับสนุนจากชุมชน**
- Ark ยังมีชุมชนผู้ใช้งานและนักพัฒนาที่เล็กกว่า Lightning Network
- Lightning Network มีชุมชนผู้ใช้งานและนักพัฒนาที่ใหญ่ และมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่อง
https://i.nostr.build/gAhg5rQoYU3WmsGy.jpg
## **📌 Ark Labs ก้าวสู่พัฒนาการใหม่บน Bitcoin**
ในเดือนมิถุนายน 2024 ทีมพัฒนา Ark ได้ประกาศก่อตั้งบริษัท Ark Labs อย่างเป็นทางการ ภายใต้การสนับสนุนของ Vulpem Ventures บริษัท Venture Capital ที่มุ่งเน้นการลงทุนในเทคโนโลยี Blockchain และ Cryptocurrency
การก่อตั้ง Ark Labs ถือเป็นก้าวสำคัญของ Ark Protocol ที่แสดงให้เห็นถึงความมุ่งมั่นในการพัฒนาเทคโนโลยี และผลักดันให้ Ark กลายเป็นเลเยอร์ 2 โซลูชัน ที่ได้รับการยอมรับ และใช้งานอย่างแพร่หลาย
📌 **ภารกิจของ Ark Labs**
Ark Labs มี 2 ภารกิจหลัก คือ
- **พัฒนา Ark Protocol แบบ Open Source** Ark Labs มุ่งมั่นที่จะพัฒนา Ark Protocol ให้เป็น Open Source เพื่อให้ทุกคนสามารถเข้าถึง ใช้งาน และมีส่วนร่วมในการพัฒนาเทคโนโลยีได้
- **สร้างบริการสำหรับผู้ใช้ Ark** Ark Labs มีแผนที่จะสร้างบริการต่างๆ ที่ใช้งาน Ark Protocol เช่น Wallet, Payment Gateway, และ API เพื่อให้ผู้ใช้สามารถเข้าถึง Ark ได้ง่าย และสะดวกยิ่งขึ้น
📌 **Ark Labs: ทีมผู้เชี่ยวชาญ ขับเคลื่อนอนาคตของ Bitcoin**
Ark Labs นำโดย Marco Argentieri ผู้มีประสบการณ์ในวงการ Blockchain และ Cryptocurrency มายาวนาน ทีมงานของ Ark Labs ประกอบด้วยนักพัฒนา Bitcoin ผู้มากประสบการณ์ นักออกแบบ และผู้เชี่ยวชาญด้านการตลาด
**แผนงานในอนาคต** แอปพลิเคชันแรก และการเติบโตของระบบนิเวศ
Ark Labs มีแผนที่จะเปิดตัวแอปพลิเคชันแรกที่ใช้ Ark Protocol ภายในปี 2024 โดยแอปพลิเคชันนี้จะเน้นไปที่การทำธุรกรรม Bitcoin ที่รวดเร็ว ปลอดภัย และเป็นส่วนตัว
นอกจากนี้ Ark Labs ยังมีแผนที่จะขยายระบบนิเวศของ Ark โดยการสร้างความร่วมมือกับ Wallet ผู้ให้บริการแลกเปลี่ยน (Exchange) และธุรกิจต่างๆ เพื่อเพิ่มการใช้งาน Ark ให้แพร่หลายมากยิ่งขึ้น
## **บทสรุป**
Ark คืออนาคตของ Bitcoin หรือไม่?
Ark Protocol คือเลเยอร์ 2 ที่น่าจับตามอง มาพร้อมกับแนวคิดที่ล้ำสมัย และศักยภาพในการยกระดับ Bitcoin ไปอีกขั้น แม้จะยังอยู่ในช่วงเริ่มต้น แต่ Ark ก็นำเสนอทางเลือกที่น่าสนใจ
**หมายเหตุ** บทความนี้นำเสนอข้อมูล Ark Protocol โดยอิงจากข้อมูลที่เผยแพร่โดย Ark Labs และแหล่งข้อมูลอื่นๆ ผู้อ่านควรศึกษาข้อมูลเพิ่มเติม และทำการวิเคราะห์ด้วยตนเองก่อนตัดสินใจลงทุนในเทคโนโลยีใดๆ
อย่างไรก็ตาม.. ยังมีคำถามอีกมากมายที่น่าสนใจเกี่ยวกับ Ark Protocol เช่น..
- กลไกการฝาก Bitcoin เข้าสู่ระบบ
- รายละเอียดเกี่ยวกับค่าธรรมเนียม
- และความสามารถในการรองรับปริมาณธุรกรรม (Scalability) เมื่อเทียบกับ Lightning Network
ซึ่งเราจะมาหาคำตอบร่วมกันในเวที Advanced Stage วันที่ 14 กันยายน 2024 ในงาน #TBC2024
มาร่วมเจาะลึก Ark Protocol และสำรวจศักยภาพของเลเยอร์ 2 โซลูชันนี้ไปพร้อมๆ กันครับ!
## **ศึกษาเพิ่มเติม**
- https://ark-protocol.org/
- https://arkdev.info/docs/learn/intro
- https://arklabs.to/