@ Learning_BTC&NOSTR

Nostr: โปรโตคอลทางเลือกใหม่สำหรับโซเชียลมีเดียที่เป็นอิสระ ปลอดภัย และไร้การควบคุม

Nostr คือโปรโตคอลแบบเปิดที่เรียบง่าย ซึ่งช่วยให้สามารถสร้างโซเชียลมีเดียระดับโลกที่กระจายอำนาจและป้องกันการเซ็นเซอร์ได้

จากที่กล่าวข้างต้น เราสามารถพูดได้ว่า Nostr นั้นถูกออกแบบมาให้ใช้งานง่าย โดยมีเป้าหมายหลัก ๆ เพื่อสร้างเครือข่ายโซเชียลระดับโลกที่ปราศจากการเซ็นเซอร์ แล้วทำไมมันถึงทำอย่างนั้นได้? ในจุดนี้เราก็ต้องมาเจาะดูคุณสมบัติหลัก ๆ ของโปรโตคอลที่เรียกว่า Nostr กันก่อน:

เรียบง่าย - โปรโตคอลนี้ใช้โครงสร้างข้อมูลแบบ Event Object ที่เรียบง่ายและยืดหยุ่น (ซึ่งส่งเป็น JSON ธรรมดา) และใช้การเข้ารหัสแบบ Elliptic-curve มาตรฐานสำหรับคีย์และลายเซ็น

• ช่องทางการสื่อสารที่รองรับเพียงอย่างเดียวคือการเชื่อมต่อ WebSockets จากไคลเอนต์ไปยังรีเลย์

• การออกแบบนี้ทำให้ง่ายต่อการพัฒนาไม่ว่าจะไคลเอนต์หรือรีเลย์ และยังช่วยส่งเสริมความหลากหลายของซอฟต์แวร์

ยืดหยุ่น - เนื่องจาก Nostr ไม่ได้พึ่งพาเซิร์ฟเวอร์ที่เชื่อถือได้เพียงจำนวนหยิบมือ สำหรับการเคลื่อนย้ายหรือจัดเก็บข้อมูล แต่ใช้เซิร์ฟเวอร์จำนวนมหาศาลและกระจายตัวอยู่ทั่วโลก จึงมีความยืดหยุ่นสูง และมีการกระจายศูนย์อย่างแท้จริง

• โปรโตคอลนี้ถูกออกแบบมาโดยคำนึงถึงความเป็นไปได้ที่รีเลย์จะหายไป และอนุญาตให้ผู้ใช้เชื่อมต่อและเผยแพร่ข้อมูลไปยังรีเลย์จำนวนมากได้ตามต้องการ และยังสามารถเปลี่ยนแปลงได้ตลอดเวลาอีกด้วย

ตรวจสอบได้

• เนื่องจากบัญชี Nostr ใช้การเข้ารหัสแบบ PKE จึงง่ายต่อการตรวจสอบว่าข้อความถูกส่งมาจากผู้ใช้ที่ระบุจริงหรือไม่

เช่นเดียวกับ HTTP หรือ TCP-IP Nostr เป็นโปรโตคอลหรือมาตรฐานแบบเปิดที่ทุกคนสามารถนำไปสร้างต่อยอดได้ มันไม่ใช่แอปหรือบริการที่คุณจำเป็นต้องลงทะเบียน

แล้วทำไมเราถึงต้องการ Nostr?

ถึงในปัจจุบันโซเชียลมีเดียจะได้พัฒนามาเป็นช่องทางสำคัญในการไหลเวียนของข้อมูลทั่วโลก กลายเป็นช่องทางหลักในการติดต่อสื่อสาร แต่น่าเสียดายที่ระบบโซเชียลมีเดียในปัจจุบันของเรานั้นมีข้อบกพร่องมากมาย:

1. ใช้ความสนใจของคุณเพื่อขายโฆษณา
2. ใช้เทคนิคแปลกๆ เพื่อทำให้คุณเสพติด (อ้างอิงจากข้อ 1)
3. ตัดสินใจว่าจะแสดงเนื้อหาใดให้คุณเห็นโดยใช้อัลกอริทึมลับที่คุณไม่สามารถตรวจสอบหรือเปลี่ยนแปลงได้
4. ควบคุมอย่างเต็มที่ว่าใครสามารถเข้าร่วมและใครถูกเซ็นเซอร์
5. เต็มไปด้วยสแปมและบอท

ด้วยข้อจำกัดเหล่านี้ Nostr จึงเป็นทางเลือกที่น่าสนใจในการสร้างโซเชียลมีเดียที่เป็นอิสระ ปลอดภัย และไร้การควบคุม

องค์ประกอบของโปรโตคอลที่ชื่อว่า Nostr

หลังจากได้ทำความรู้จัก Nostr กันไปแล้วเมื่อคราวก่อน คราวนี้เรามาเจาะดูองค์ประกอบของโปรโตคอลนี้กันดีกว่า

Keys ระบบบัญชีผู้ใช้และรหัสผ่านสำหรับ Nostr

• บัญชี Nostr แต่ละบัญชีจะใช้คู่กุญแจสาธารณะ/ส่วนตัว (Public/Private Key ) เปรียบเทียบง่าย ๆ คือ กุญแจสาธารณะของคุณคือชื่อผู้ใช้ และกุญแจส่วนตัวก็เป็นรหัสผ่าน แต่ว่า ก็มีข้อแตกต่างที่สำคัญอยู่ นั่นคือ กุญแจส่วนตัวของคุณนั้นจะไม่สามารถรีเซ็ตได้หากเกิดการสูญหายขึ้น คุณจะเสียบัญชีนั้นไปตลอดกาล

• โดยทั่วไปแล้ว กุญแจสาธารณะจะแสดงเป็นข้อความที่ขึ้นต้นด้วย npub1 และกุญแจส่วนตัวจะขึ้นต้นด้วย nsec1

• ทั้งนี้คุณควรที่จะตรวจสอบให้แน่ใจว่าคุณได้เก็บกุญแจส่วนตัวของคุณไว้ในที่ปลอดภัย เช่น โปรแกรมจัดการรหัสผ่านอย่างเช่น Bitwarden

โปรโตคอลกับไคลเอนต์ ต่างกันอย่างไร?

Nostr เองเป็นเพียงโปรโตคอล หมายความว่า Nostr นั้นเป็นเพียงกระบวนการที่ตกลงกันไว้สำหรับการส่งข้อความผ่านอินเทอร์เน็ต (เหมือนข้อกำหนด)

ซึ่งการที่คุณจะเข้าถึง Nostr (โปรโตคอล) นั้น ผู้ใช้ส่วนใหญ่จะใช้งานผ่านไคลเอนต์ ซึ่งตัวของไคลเอนต์นั้นอาจเป็นเว็บ แอปพลิเคชันเดสก์ท็อป หรือ แอปพลิเคชันมือถือ โดยไคลเอนต์สามารถดึงข้อมูลจากรีเลย์ และสร้างข้อมูลใหม่ และส่งข้อมูลนั้นไปยังรีเลย์เพื่อให้ผู้ใช้คนอื่น ๆ สามารถเรียกอ่าน ข้อมูลนั้น ๆ ได้ โดย "ข้อมูล" เพียงรูปแบบเดียวที่มีอยู่ใน Nostr คือสิ่งที่เราเรียกกันว่า event

การพิสูจน์ความเป็นเจ้าของข้อมูลบน Nostr

บน Nostr นั้นการพิสูจน์ตัวตนเป็นเรื่องที่ง่ายมากเนื่องจากทุก ๆ event ที่เกิดขึ้น จำเป็นต้องมีลายเซ็นดิจิทัล (Digital Signature) โดยลายเซ็นนั้นจะช่วยให้มั่นใจได้ว่า ใครเป็นผู้สร้าง event นั้น ๆ ขึ้นมา โดยการพิสูจน์ทางคณิตศาสตร์

โดยในการสร้างลายเซ็นแต่ละครั้ง ไคลเอนต์จะจำเป็นต้องใช้กุญแจส่วนตัวของคุณ โดยทั่วไปแล้ว แอปพลิเคชันเจะมีที่ให้คุณใส่กุญแจส่วนตัวของคุณ เมื่อเปิดแอปพลิเคชันครั้งแรก พวกเขาสามารถคำนวณกุญแจสาธารณะของคุณได้จากกุญแจส่วนตัวเช่นกัน

ส่วนในกรณีที่คุณใช้งานผ่านเว็บแอป ผมไม่แนะนำให้ใส่กุญแจส่วนตัวลงไป แต่แนะนำให้ใช้ส่วนขยายของเบราว์เซอร์ ที่ใช้งานฟังก์ชันที่เกี่ยวข้องกับ Nostr ซึ่งอนุญาตให้เว็บไคลเอ็นต์ส่ง event ที่ยังไม่ถูกเซ็นมาให้ส่วนขยายและส่วนขยายจะทำหน้าที่เซ็น สำหรับวิธีนี้ เว็บไคลเอ็นต์ต่าง ๆ ไม่จำเป็นต้องรู้กุญแจส่วนตัวของคุณ แต่คุณก็ยังสามารถลงนามใน event ต่าง ๆ ได้ตามปกติ โดยส่วนขยายที่ได้รับความนิยมก็จะเป็น Flamingo, Alby และ nos2x

ไคลเอนต์ & รีเลย์

ไคลเอนต์คืออะไร?

หากจะอธิบายให้เห็นภาพอยากให้มองว่าไคลเอ็นต์ Nostr นั้นเป็นเหมือนกับแอปที่คุณใช้งานเพื่อเข้าถึง Twitter, Facebook, youtube เป็นต้น พวกมันคือ แอปพลิเคชัน, เว็บแอป ที่เชื่อมต่อคุณกับโลกของ Twitter, Facebook, youtube โดยตัวของไคลเอนต์ใน Nostr เองก็เปรียบเสมือนแอปต่าง ๆ ที่คุณใช้ดูหน้าฟีดนั่นเอง แต่ข้อดีของ Nostr ที่เหนือแอปพลิเคชันอื่น ๆ คือความเรียบง่ายและยืดหยุ่น ส่งผลให้ไคลเอ็นต์แต่ละตัวมีวิธีนำเสนอและใช้งานที่แตกต่างกันไป บางไคลเอ็นต์อาจออกแบบให้ใช้งานง่ายเหมือน Twitter บางตัวเน้นให้เห็นบทบาทสำคัญของรีเลย์ หรือโหนดที่กระจายข้อมูลอยู่ทั่วโลก บางตัวใช้ระบบอัลกอริทึมเพื่อให้แน่ใจว่าข้อมูลไม่ถูกปิดกั้น โดยไม่ทำให้ผู้ใช้งานรู้สึกยุ่งยาก

เรียบง่ายและยืดหยุ่น?

เนื่องจากการออกแบบของโปรโตคอลที่ทำการแยกข้อมูลของผู้ใช้ทั้งหมดออกจากไคลเอนต์ ทำให้ตัวของผู้ใช้งานเองนั้นมีอิสระเต็มที่ที่จะเลือกใช้ไคลเอนต์ต่าง ๆ เพื่อเข้าใช้งาน Nostr และแน่นอนว่า ผู้ใช้งานสามารถสลับหรือลงชื่อเข้าใช้ ไคลเอ็นต์ได้หลายตัวตามต้องการ ตราบใดที่ไคลเอ็นต์ทั้งหมดเชื่อมต่อกับชุดรีเลย์เดียวกัน คุณก็จะเห็นข้อมูลเดียวกันในทุก ๆ ไคลเอ็นต์

ลงชื่อเข้าใช้ ไคลเอ็นต์หลาย ๆ ตัวแล้วจะกระทบต่อความปลอดภัยของแอคเคาร์ไหม?

คำตอบของคำถามนี้นั้นขึ้นอยู่กับวิธีการที่คุณลงชื่อเข้าใช้ หากคุณลงชื่อเข้าใช้ด้วยกุญแจส่วนตัว ถึงแม้ว่าไคลเอ็นต์ส่วนใหญ่จะพยายามรักษาความปลอดภัยของกุญแจส่วนตัวอย่างดีที่สุด แต่ด้วยข้อจำกัดของซอฟต์แวร์ ย่อมมีความเสี่ยงที่จะเกิดช่องโหว่ การเจาะระบบ และข้อผิดพลาด ที่อาจทำให้กุญแจส่วนตัวของคุณรั่วไหลออกไปได้ ส่วนวิธีการป้องกันเกี่ยวกับเรื่องนี้คือการใช้ส่วนขยายของเว็บเบราว์เซอร์ เพราะการเข้าสู่ระบบในไคลเอนต์ต่าง ๆ ผ่านส่วนขยายนั้นจะใช้เพียงกุญแจสาธารณะในการเข้าสู่ระบบและทุกครั้งที่เราต้องการจะโพสต์หรือสร้าง event บน Nostr ไคลเอนต์จะทำการร่าง event นั้น ๆ และเว้นช่องของลายเซ็นเอาไว้จากนั้นเราจะต้องทำการเซ็นผ่านส่วนขยาย ด้วยวิธีนี้ทำให้กุญแจส่วนตัวของเราไม่หลุดออกไปไหนตลอดการใช้งาน

รีเลย์คืออะไร?

รีเลย์เปรียบเสมือนเซิร์ฟเวอร์ที่อยู่เบื้องหลังของ Nostr และทำหน้าที่รับ event ต่าง ๆ มาจากไคลเอนต์ Nostr และอาจจะจัดเก็บและกระจายข้อความเหล่านั้นไปยังไคลเอนต์อื่น ๆ ที่มีการเชื่อมต่ออยู่

เทคโนโลยีของรีเลย์นั้นเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว ดังนั้นคาดว่าจะมีการเปลี่ยนแปลงอีกมากมายในอนาคต อย่างในปัจจุบันที่มีการนำเสนอ bostr หรือ รีเลย์ที่จะคอยส่ง event ของเราต่อให้กับรีเลย์อื่น ๆ ที่มีการเชื่อมต่อ เพื่อช่วยลดภาระของไคลเอนต์ในการรับส่งข้อมูลจากหลาย ๆ รีเลย์พร้อม ๆ กัน หรืออย่างการป้องกันสแปมด้วย POW หรือประเภทที่สามารถเก็บรูปหรือวิดีโอที่มีขนาดใหญ่ได้

แต่สิ่งหนึ่งที่ควรทราบก็คือ การที่ Nostr นั้นพยายามจะกระจายศูนย์และเหตุผลหลัก ๆ ที่สามารถทำแบบนั้นได้ก็ขึ้นอยู่กับรีเลย์ในการจัดเก็บและดึงข้อมูล ดังนั้น หากคุณรู้สึกว่าไคลเอนต์ Nostr ของคุณทำงานช้า ส่วนใหญ่ก็มักเกิดจากรีเลย์ที่คุณกำลังเชื่อมต่ออยู่ คุณอาจลองแก้ไขปัญญาโดยการเปลี่ยนหรือเพิ่มรีเลย์อีกสองสามรายการในไคลเอนต์ที่คุณใช้

แล้วจะสามารถหารายการรีเลย์ได้จากไหน?

การที่เราจะหารายการรีเลย์ที่เราควรเชื่อมต่อนั้น ๆ จริงแล้ว ๆ สามารถทำได้หลายวิธี แต่วิธีที่ผมแนะนำที่สุดจะเป็นการใช้ตามคนที่เราติดตามอยู่ เพราะจะเป็นวิธีที่เราสามารถเห็น event ต่าง ๆ ของคนที่เราติดตามได้ง่ายที่สุด และเช่นเดียวกัน เพื่อน ๆ หรือคนที่เราติดตามก็จะสามารถเห็น event ของเราได้เช่นกัน และสำหรับในประเทศไทย เรามีรีเลย์ที่คนไทยส่วนใหญ่นิยมใช้กันอยู่สองอัน นั้นคือ wss://relay.siamstr.com/ และ wss://relay.notoshi.win/ ถ้าหากว่าอยากเห็นคนไทยเยอะ ๆ บนหน้าไทม์ไลน์ ผมแนะนำเป็นอย่างยิ่งว่าควรเพิ่ม รายการรีเลย์เหล่านี้ลงไปในบัชญีหรือไคลเอนต์ต่าง ๆ ที่คุณใช้ด้วย

สำหรับอีกวิธีหนึ่งผมแนะนำให้เข้าไปในเว็บไซต์ nostr.watch เนื่องจากในเว็บไซต์นี้เป็นแหล่งข้อมูลที่ดีที่สุดสำหรับการค้นหาและประเมินความเร็วของรีเลย์ต่าง ๆ

จะเกิดอะไรขึ้นถ้ารีเลย์ทั้งหมดที่ฉันเชื่อมต่ออยู่หยุดให้บริการ?

สิ่งนี้เป็นสิ่งที่คุณต้องระวังมากที่สุดในการใช้งาน nostr เนื่องจากหากรีเลย์ทั้งหมดที่คุณเก็บข้อมูลไว้หยุดให้บริการทั้งหมดและคุณไม่มีการสำรองข้อมูล event ของคุณเก็บไว้เลย มันแปลว่าโพสต์ทั้งหมดของคุณ ผู้ติดตาม และรายการต่าง ๆ ที่คุณสรรค์สร้างไว้จะไม่สามารถกู้คืนได้ไปตลอดการ นี่จึงเป็นเหตุผลหลัก ๆ ที่ Nostr อนุญาตให้ผู้ใช้งานนั้นสามารถเชื่อมต่อกับรีเลย์ได้เป็นจำนวนมาก ก็เพื่อให้แน่ใจว่ามีข้อมูลสำรองเก็บไว้อยู่ที่ใดที่หนึ่งในระบบเสมอ แต่อย่างไรก็ตาม หากคุณต้องการที่จะมั่นใจได้ว่าข้อมูลต่าง ๆ ของคุณจะไม่ถูกเซ็นเซอร์ สิ่งที่คุณสามารถสามารถทำได้คือการใช้รีเลย์ส่วนตัวของคุณและกำหนดนโยบายต่าง ๆ ภายในรีเลย์ของคุณด้วยตัวคุณเอง

แล้วฉันจะสามารถใช้รีเลย์ส่วนตัวได้อย่างไร?

อะแฮ่ม ๆ ขอบอกไว้ก่อนว่ามันไม่คุ้มค่ากับความยุ่งยากสำหรับคนโดยทั่ว ๆ ไป ถึงในปัจจุบันจะมีเทคโนโลยีบางตัวที่เข้ามาช่วยให้มันทำได้ง่ายขึ้นแล้วก็ตาม หากคุณต้องการที่จะสำรองข้อมูลนั้น การที่จะมีรีเลย์ส่วนตัวที่ออนไลน์ตลอดเวลาอาจเป็นเรื่องที่ไม่ได้จำเป็นขนาดนั้น เนื่องจากเราสามารถใช้งานบริการอย่าง https://nostrsync.live/ ในการดาวน์โหลดข้อมูลของเราจากรีเลย์ต่าง ๆ ได้ หรือการติดตั้งรีเลย์ส่วนตัวอย่าง nostr-relay-tray: https://github.com/CodyTseng/nostr-relay-tray ที่ช่วยให้เราสามารถมีรีเลย์ส่วนตัวที่ใช้สำหรับสำรองข้อมูลได้

Nostr Implementation Possibilities (NIPs) NIP คืออะไร?

---

NIP มีไว้เพื่อส่งเสริมความสามารถในการทำงานของ Nostr และเป็นตัวคอยกำหนดให้ เหล่านักพัฒนาทำสิ่งต่าง ๆ ที่เหมือนกันในรูปแบบเดียวกัน เพราะมันคงไม่ใช่ความคิดที่ดีนัก หากนักพัฒนาแต่ละคนจะคิดค้นวิธีแก้ปัญหาทั่วไปของตัวเองและนำไปใช้ในแอปของตัวเองเท่านั้น และคงจะเป็นการดีกว่า ถ้าหากทุกคนใช้วิธีแก้ปัญหาที่เหมือนกัน นั่นคือเหตุผลที่ต้องมี NIP อยู่ในโปรโตคอลของ Nostr และในทำนองเดียวกัน แนวคิดใหม่อาจดูดีในแอปของนักพัฒนาบางราย แต่จะดูดียิ่งขึ้นอย่างแน่นอนหากแอปอื่น ๆ อีกมากมายใช้มาตรฐานเดียวกันและสามารถทำงานร่วมกันได้อย่างราบรื่น

ทำไมมันถึงหน้าสนใจ?

อย่าลืมว่า Nostr เป็นระบบแบบกระจายอำนาจและไม่ได้มีบริษัทหรือใครที่เป็นเจ้าของมัน อย่างเช่นโซเชียลมีเดียอื่น ๆ เช่น ทวิตเตอร์ อ่อไม่สิตอนนี้คงต้องเรียกมันว่า X สินะ ซึ่งหมายความว่าทิศทางของโพรโทคอล Nostr นั้นขึ้นอยู่กับพวกเราทุกคน! ไม่ว่าใคร ๆ ก็สามารถเสนอแนะและสนับสนุนการเปลี่ยนแปลงและให้ข้อเสนอแนะเกี่ยวกับแนวคิดที่ผู้อื่นเสนอ และการที่คุณเป็นส่วนหนึ่งของชุมชนนี้ ก็ทำให้คุณมีส่วนร่วมในทิศทางของ Nostr อีกด้วย

จากที่ส่งหากันได้แค่ข้อความ มาเป็นรูปภาพ มาเป็นวิดีโอ และมาเป็น”เงิน” นี่คือเส้นทางการเดินทางของโปรโตคอลนี้ในอดีต แล้วในอนาคตมันจะพัฒนาไปยังไงต่อก็ขึ้นอยู่กับเหล่าผู้ใช้งานและนักพัฒนาในอนาคต แล้วทำไมสิ่งนี้ถึงจะไม่น่าสนใจละ ?

Event

Event คืออะไร?

Event เป็น object เพียงประเภทเดียวที่มีอยู่บน Nostr โดยมีโครงสร้างประมาณนี้

``` {"id":"84d5d3dc9c388a702f39cad6360d41ebb804e809fb822f110ff8a14dfd35fc6c", "pubkey":"66df60562d939ada8612436489945a4ecf1d62346b3d9478dea8a338f3203c64", "created_at":1722315959, "kind":1, "tags":[["t","siamstr"]], "content":"ไปสั่งกาแฟเมื่อกี้ พส เจ้าของร้านชมว่าเดี๋ยวนี้คล่องภาษาญี่ปุ่นแล้วนะ ไอเราก็ดีใจ พอเดินกลับถึงที่ทำงานละก็ตระหนักได้ว่า ตะกี้เราสั่ง “ไอซ์โคฮี โอเนไงชิมัส” “เทคเอาส์” “คาโดะเดสส” ไอบ้าไหนญี่ปุ่นก่อนอังกฤษทั้งนั้น 🤣🤣\n\n#siamstr", "sig":"8f066a0099a5f580b605ebdb220179c4eca298947c38b855a0a8bf2783f28ddb537cb74a7f61d3ce8891189f719870efdf320ea4f895e03cdac44284c450c5c4"}

``` อย่าง Event ข้างต้นนี้มี kind เป็น 1 ซึ่งหมายถึง "ข้อความโน้ต" ซึ่งก็คือข้อความธรรมดา สั้น ๆ คล้ายกับที่ใช้กันใน Twitter เช่น บนฟีด การตอบกลับ และการโควท

ประเภทของ Event (Event Kinds)

หมายเลขของ kind แต่ละตัวมีความหมายแตกต่างกัน ตัวอย่างเช่น 0 หมายถึงอีเวนต์ "ข้อมูลเมตา" ใช้สำหรับให้รายละเอียดเกี่ยวกับผู้ใช้ เช่น ชื่อและรูปโปรไฟล์ รีเลย์ (Relays) สามารถจัดการกับ kind ที่แตกต่างกันได้ เช่น รีเลย์มักจะลบอีเวนต์ kind:0 เวอร์ชันเก่ากว่าออกไป และเก็บไว้เฉพาะเวอร์ชันล่าสุด ในขณะที่โดยทั่วไปจะเก็บอีเวนต์ kind:1 ไว้หลายรายการสำหรับแต่ละคีย์

โดยทั่วไปแล้ว คุณไม่จำเป็นต้องใช้ kind เกินกว่า 0 และ 1 ในการสร้างแอปพลิเคชันโซเชียลมีเดียบน Nostr แต่ kind อื่น ๆ ถูกคิดค้นขึ้นโดยไคลเอนต์ เพื่อมอบฟังก์ชันการทำงานอื่น ๆ ตามที่ระบุไว้ใน NIP บาง kind ไม่เกี่ยวข้องกับเครือข่าย และให้บริการตามความต้องการอื่น ๆ ของไคลเอนต์ที่เฉพาะเจาะจงกับฟังก์ชันการทำงานเหล่านั้น ซึ่งแนวคิดก็คือ สำหรับกรณีการใช้งานใหม่ ๆ แต่ละกรณี จะต้องมีการพิจารณาและเสนอซับโปรโตคอลเป็น NIP เพื่อให้สามารถทำงานร่วมกับไคลเอนต์ที่มีอยู่และในอนาคต ซึ่งอาจสนใจที่จะนำฟังก์ชันการทำงานนั้นไปใช้ ขณะเดียวกันก็มั่นใจได้ถึงความเข้ากันได้ย้อนหลัง และการรองรับสิ่งต่าง ๆ ที่มีอยู่และไม่ต้องการเปลี่ยนแปลง

คุณสมบัติอื่น ๆ ของ Event

created_at: เป็น Timestamp ของ UNIX ที่กำหนดโดยผู้สร้างอีเวนต์ โดยปกติจะเป็นเวลาที่สร้าง แม้ว่าจะไม่มีการตรวจสอบ แต่ก็ไม่ใช่ปัญหา

content: ขึ้นอยู่กับความหมายของ kind ในกรณีของ kind:1 จะเป็นเพียงสตริงข้อความธรรมดาที่คนอื่น ๆ อ่านได้ tags: ขึ้นอยู่กับ kind เช่นกัน แต่แท็กทั่วไปบางอย่างที่มักปรากฏใน event kind:1 และ kind อื่น ๆ คือ "p" ซึ่งใช้เพื่อกล่าวถึงกุญแจสาธารณะ และ "e" ใช้เพื่ออ้างถึง event อื่น

อยากมีส่วนร่วมในการพัฒนาของ Nostr ?

จริง ๆ แล้วใคร ๆ ก็สามารถเข้ามามีส่วนร่วมในการพัฒนา Nostr ได้ ไม่จำเป็นต้องเป็น dev หรือมีความรู้ด้านคอมพิวเตอร์ก็สามารถทำได้ ไม่ว่าจะเป็นการให้ feedback กับ dev ของ client ที่คุณใช้, การสร้างคอนเทนต์ต่าง ๆ บน Nostr การสร้างชุมชน รวมไปถึงการช่วย client ต่าง ๆ ในการทำ UI ให้เป็นภาษาท้องถิ่น และอื่น ๆ อีกมากมาย ใคร ๆ ก็สามารถช่วยได้ตามความสามารถที่แต่ละคนมี มันเลยทำให้ Nostr โครตน่าอยู่ :)